SİGORTACININ RÜCU HAKKI
- GENEL OLARAK
Sigortacının rücu hakkı, zarar sigortalarında geçerli olan halefiyet ilkesinden kaynaklanır. Halefîyet ilkesine göre sigortacı ödediği tazminat dolayısıyla sigortalının haklarına sahip olur ve üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya dava açabilir (TTK.m.1301; 1361). Bu ilkenin bir sonucu olarak sigortacı, sigorta bedelini ödedikten sonra hukuken sigorta ettiren kişinin yerine geçer, onun halefi olur. Böylece, zarara neden olan kişilere karşı sigorta ettirenin açabileceği tüm davaları sigortacı açar ve meydana gelen zararın tazminine ilişkin talep haklarını kullanır. Ancak, sigortacı, zararın tamamını karşılamamışsa sigortalının ödenmeyen kısma ilişkin talep hakları sona ermez (TTK.m.1301/II). Bu durumda sigortacı, tazmin ettiği zarar ölçüsünde sigortalının halefi olur ve zarardan sorumlu olan kişilere karşı rücu hakkını kullanır.
- RÜCU HAKKINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
- Türk Hukuku’nda
Sigortacının rücu hakkına ilişkin olarak Türk Ticaret Kanunu’nda iki ayrı düzenleme mevcuttur. TTK.m.1301’de kara sigortaları açısından sigortacının rücu hakkı düzenlendiği halde, TTK.m.1361 deniz sigortalarında sigortacının halefiyetini hükme bağlamaktadır. TTK.m.1301’e göre, “sigortacı, sigorta bedelini ödedikten sonra hukuken sigorta ettiren kimse yerine geçer. Sigorta ettiren kimsenin vaki zarardan dolayı üçüncü kişilere karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel nispetinde sigortacıya intikal eder”. TTK.m.1361’de ise, “Borçlarını yerine getiren sigortacı, sigortalının üçüncü şahsa tazmin ettirebileceği bir zararı tazmin ettiği takdirde, 1256 ve 1258.maddelerin 2. fıkralarının hükümlerine halel gelmeksizin üçüncü şahsa karşı sigortalının haklarına halef olur” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Her iki maddenin kenar başlığı ve metni birbirine benzemekle birlikte, aralarında bazı farklılıklar da mevcuttur. TTK.m.1361, sigortacının “sigorta ettiren”in yerine geçeceğinden bahsederken, TTK.m.1361’de “sigortalı”nın haklarına halef olacağı öngörülmektedir. Bu bakımdan, TTK.m.1361 düzenlemesi daha isabetlidir. Zira, sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğü, sigortalıya karşı olduğundan, sigorta ettiren ile sigortalının farklı kişiler olduğu durumlarda, sigortacı, sigortalının yerine geçmekte ve onun haklarını kullanmaktadır. TTK.m.1301’de, sigortacının, sigorta bedelini ödedikten sonra hukuken “sigorta ettiren” kimsenin yerine geçeceği ifade edilmekle birlikte, sigorta ettirenin üçüncü kişiye ait bir menfaati sigorta ettirmesi halinde tazminat sigorta ettirene değil, sigortalıya ödeneceğinden sigorta şirketi de sigortalının haklarına halef olacaktır. Sigorta ettirenin aynı zamanda sigortalı olduğu durumlarda (kendisine ait menfaatleri sigorta ettirdiği hallerde) ise, sigorta tazminatı, sigorta ettirene ödenecek olup, sigortacı da sigorta ettirenin halefi olacaktır.
Türk Ticaret Kanunu’nun bu düzenleme şekli dikkate alındığında, rücu hakkının sigortacının kanuni halefiyetine bağlı olarak kabul edildiği anlaşılmaktadır. Hemen belirtelim ki, rücu hakkına ilişkin kanun hükümleri, TTK.m.1264/II gereğince emredici hüküm niteliği taşır. Bu maddelere aykırı olan sözleşme şartları geçersizdir.
- Alman veİsviçre Hukuklarında
Yabancı ülke hukuklarına bakıldığında, Alman ve İsviçre Hukuklarında sigortacının rücu hakkının Türk Hukuku’nda olduğu gibi zarar sigortaları bakımından tanındığı, ancak bazı yönleriyle daha farklı bir düzenlemeye tabi tutulduğu görülmektedir.
- Alman Hukuku
Alman Hukuku’nda, 01.01.2006’da yürürlüğe giren yeni Sigorta Sözleşmeleri Kanunu’nun (Versicherungsvertragsgesetz) zarar sigortalarına ilişkin 88. paragrafı rücu hakkını şu şekilde düzenlemiştir:
“1. Sigortalının üçüncü kişilere karşı tazminat talep hakkı mevcut olduğu takdirde, bu hak zararı tazmin ettiği ölçüde sigortacıya intikal eder. Bu intikal, sigortalıya karşı ileri sürülemez.
- Sigortalı, tazminat talep hakkını veya bu talep hakkının güvence altına alınmasına olanak veren şekil şartı ve sürelere dikkat etmek ve imkan ölçüsündebu hakka yönelen ihlalleri sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Sigortalı, bu yükümünükasten ihlal ettiği ve bu ihlal sonucunda sigortacının üçüncü kişilerden tazmin hakkı ortadan kalktığı takdirde, sigortacı kendi edimini yerine getirip getirmemekte serbest kalır. Ağır kusurla ihlal durumunda sigortacı, sigortalının kusurunun ağırlık derecesine göre tazminattan indirim yapmaya yetkilidir. Bu durumda, ağır kusurun bulunmadığını ispat yükü sigortalıya aittir.
- Birinci fıkra hükmü, hak sahibiyle aynı aile birliğinde birlikteyaşayan kişilerin verdikleri zararlar bakımından uygulama alanı bulmaz, meğerki bu kişiler kasten zarara sebebiyet vermiş olsun.”
Görüldüğü gibi, Alman Hukuku’nda, Türk Hukuku’ndan farklı olarak, sigortacının rücu hakkı, bütün kişiler açısından tanınmamıştır. Bu kapsamda, sigortalı ile aynı aile birliği içinde yaşayan (in haeuslicher Gemeinschaft) kişilerle ilgili rücu hakkının sigortacıya intikal etmeyeceği kabul edilmiştir. Bu kurala getirilen tek istisna, söz konusu kişilerin zarara kasten sebebiyet vermesidir.
- İsviçre Hukuku
İsviçre Hukukunda ise, sigortacının rücu hakkı, 1908 tarihli Sigorta Sözleşmeleri Kanunu’nun 72.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre,
“1. Üçüncü kişilere karşı haksız fiilden kaynaklanan tazminat talep yetkisi, zararı tazmin ettiği takdirde sigortacıya intikal eder.
- Hak sahipleri, sigortacının bu hakkını daraltacak her türlü davranıştan kaçınmakla yükümlüdürler.
- Birinci fıkra hükmü, hak sahibiyle aynı ailebirliğindeyaşayan ve hafif kusurlu olarak zarara sebebiyet veren kişiler veya fiillerinden hak sahiplerinin sorumluluk taşıdığı kişiler açısından uygulama alanı bulmaz.”
Hemen belirtelim ki, İsviçre Hukuku’nda sigortacının rücu hakkı, sadece haksız fiilden kaynaklanan sorumluluk halleriyle sınırlı tutulmuştur. Ayrıca, Alman Hukuku’na benzer şekilde, İsviçre Hukuku’nda da, sigortalıyla aynı aile birliğinde yaşayan ve hafif kusurlu olarak zarara neden olan kişilerin verdikleri zararlardan dolayı rücu hakkının doğması engellenmiştir. Bunun dışında, sigortalının fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin zarar vermiş olmaları halinde de, sigortacı rücu hakkını elde edememektedir. Ancak, Alman Hukuku’ndan farklı olarak, İsviçre Hukuku’nda kasıtlı davranışların yanında ağır kusurla zarar verilmesi hali de rücu hakkının kapsamına alınmıştır. Buna karşılık, sigortalının fiillerinden sorumlu olduğu kişiler de rücu hakkı dışında bırakılarak, Alman Hukuku’na göre daha geniş bir sınırlama öngörülmüştür.
III. RÜCU HAKKININ ESASLARI
Sigortacıya rücu hakkı tanınması iki esasa dayanır. Öncelikle, zarar sigortalarının temelinde yatan zenginleşme yasağının bir sonucu olarak, sigorta ettirenin uğradığı zararı bir kez tazmin etmesi gerekmektedir (tek tazmin fonksiyonu). Bu çerçevede, sigorta şirketinden tazminatı alan sigortalının zarar verene başvuru hakkının da sona ermesi şarttır. Aksi halde, sigortalı, uğradığı zararın tazminini sigortacının dışında bir de zarar verenden talep edebilecektir. Halefiyet kuralı gereğince, sigorta ettiren tazmin edilen zarar miktarı ölçüsünde zarar verene başvuru hakkını kaybetmekte ve bu hak sigorta şirketine intikal etmektedir. Yargıtay kararlarında da bu husus vurgulanarak, sigorta ettirenin bir yandan zarar verenden uğradığı zararı karşılarken, diğer yandan sigorta şirketine başvurarak tazminat almasının sebepsiz zenginleşme niteliği taşıyacağı hükme bağlanmıştır.
İkinci olarak, sigortacı, halefiyet ilkesi sayesinde, zarardan asıl sorumlu olan kişiye başvurarak bu kişinin neden olduğu zararın sonuçlarına katlanmasını sağlayabilmektedir (ceza fonksiyonu). Gerçekten, sigorta teminatı olmasaydı, zarar gören, uğradığı zararın tazmini için haksız fiil hükümlerine göre sorumluluğu bulunan kişilere müracaatla tazminat talebinde bulunacak idi. Sigorta sözleşmesi sayesinde, zarar gören sigortalı bu yükten kurtulmakta ve uğradığı zararı sigortacıdan tazmin etmektedir. İşte halefiyet ilkesi sayesinde, sigortacı, sigortalının yerine geçerek zarar verenden tazminat talebinde bulunmakta ve böylece kusuru ölçüsünde bu kişiye başvurabilmektedir. Hiç kuşkusuz, üçüncü kişinin zarardan sorumlu tutulabilmesi için kusurlu olması ve zararı tazmin yükümlülüğünün doğmuş olması gerekir. Aksi halde, sigortacı, ödediği tazminata bizzat katlanmak zorunda kalacaktır. Nitekim, 17.01.1972 tarih ve 2/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da, “sigortalının ne hakkı varsa bunların sigortacıya geçeceği, sigortacının sigorta ettirenin bütün def’ilerini zarardan sorumlu olana karşı ileri sürebileceği haksız eyleme dayanan rücu davalarında haksız eylem kurallarının uygulanacağı ve sigortacının kanuni halef sıfatıyla bu kurallara göre tazminat isteyeceği, açtığı davanın sigorta ettirenin aynı şahıs aleyhine açabileceği davanın zamanaşımına tabi ve aynı tarihte başlayacağı” öngörülmüştür. Aynı şekilde, Yargıtay 11. HD.nin bir kararında da ifade edildiği üzere, kusuru olmaksızın zarara neden olan bir kişiye karşı sigorta şirketinin rücu davası açması mümkün değildir.
- RÜCU HAKKININ KAZANILMASI
Sigortacının rücu hakkı kanundan doğan bir hak olmakla birlikte, sigortacının sigortalının yerine geçerek zarardan sorumlu olan kişilere rücu edebilmesi için aşağıdaki şartlar aranmaktadır:
- Zarar ınSigorta Teminatı KapsamındaOlması
Sigorta şirketinin rücu hakkının doğabilmesi için, öncelikle, tazminat ödediği kişi ile sigortacı arasında zarar konusunu kapsayan bir sigorta sözleşmesinin mevcut olması ve bu sözleşme kapsamında üçüncü kişiler tarafından zararın gerçekleştirilmiş olması gerekir. Buna göre, zarar gören ile sigortacı arasında tazminat yükümlülüğünü doğuran bir sigorta sözleşmesi yoksa veya zarar konusu olay sigorta teminatı kapsamında değilse ya da zararı doğuran olay üçüncü kişilerce değil de sigortalı tarafından kasten gerçekleştirilmişse, sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğü doğmayacağından rücu hakkı da olmayacaktır. Buna rağmen, sigortacının zarar görenlere ödeme yapmış olması halinde, ödediği tazminat için zarar veren kişilere karşı rücu davası açması mümkün değildir.
Sigorta şirketinin rücu hakkının doğabilmesi için aranan ikinci şart, sigortalının zarar veren üçüncü kişiden tazminat isteme hakkının mevcut olmasıdır. Zira, sigortalı, sigorta konusu menfaate zarar veren kişiden tazminat isteme hakkına sahip değilse, sigorta şirketinin de üçüncü kişiden tazminat hakkı olmayacaktır. Bu husus, TTK.m.1301’de “sigorta ettiren kimsenin vaki zarardan dolayı üçüncü şahıslara karşı dava hakkı varsa bu hak, … sigortacıya intikal eder” ifadesiyle öngörülmüştür. Bunun sonucu olarak, sigortalının üçüncü kişiden tazminat isteme hakkının bulunmadığı hallerde, örneğin zarara sigortalı kendi kusuru ile neden olmuşsa, sigorta şirketi sözleşme gereği tazminat ödediği halde üçüncü kişiden tazminat talebinde bulunamayacaktır. Diğer bir deyişle, sigorta şirketine intikal eden hak, sigortalının üçüncü şahıslara karşı olan dava hakkıdır.
Sigortalının dava hakkının hangi hukuki nedenden kaynaklandığı, sigortacının rücu hakkı bakımından önem taşımaz. Buna göre, hakkın kaynağını, trafik kazalarında olduğu gibi bir haksız fiil, bina malikinin sorumluluğunda olduğu gibi kusursuz sorumluluk hali oluşturabilir. İster kanundan isterse haksız fiil, hukuki işlem veya sebepsiz zenginleşmeden kaynaklansın, sigorta teminatı kapsamına giren bir tazminatı ödeyen sigortacı, sigortalının haklarına halef olur ve bu kişinin dava edebileceği tüm kişilere karşı rücu hakkından yararlanır.
Sigorta şirketi, sigortalıya daha fazla tazminat ödemiş olsa bile, kendisine ancak sigortalının uğradığı gerçek zarar karşılığını talep hakkı intikal eder. Bu gerçek zarar karşılığı ödenen tazminat, rücu hakkının üst sınırını teşkil eder ve bu tazminattan fazlası sigortacıya intikal etmez. Sigorta şirketi tarafından tazmin edilmeyen zarar kısmı için, sigortalının zarardan sorumlu olan üçüncü kişiden tazminat isteme hakkı devam etmektedir. Bu açıdan, sigortalı tarafından sigorta şirketine verilen ibraname, sadece ödenen zarar miktarına ilişkin dava haklarının sigorta şirketine intikalini sağlar.
- Sigorta Tazminat ının Ödenmiş Olması
Rücu hakkı, sigorta şirketinin zarar görene ödediği tazminata bağlı olarak sigortacıya tanınan bir haktır. Bu hakkın doğabilmesi için de, sigortacının poliçe kapsamındaki zararı sigortalısına ödemiş olması gerekir. Dolayısıyla, sigorta şirketi, henüz ödeme yapmadan rücu hakkını kazanamaz. Nitekim, Yargıtay kararlarında da, sigortacının rücu hakkını kazanabilmesi için sigortalısına ödemede bulunmuş olması şart koşulmuştur.
Sigortacının rücu hakkı, ödediği tazminat ölçüsünde ve gerçek zarar miktarını aşmamak kaydıyla geçerlilik taşır. Sigorta şirketi, sözleşmede öngörülen muafiyetler çerçevesinde sigortalısına zarar miktarının bir kısmını ödemişse, ödediği tutarın dışında zarar sorumlusuna rücu edemez. Ayrıca, sigortacının gerçek zararı aşan tazminat talepleri de haksız bulunmaktadır. Nitekim, uygulamada, doğru olarak, sigortalının uğradığı gerçek zarar araştırılmakta ve saptanan bu zarara göre mahkemece hüküm kurulmaktadır. Gerçekten, bir çok olayda, sigortalının üçüncü şahsa (fail, istihdam eden, araç sahibi) karşı olan dava hakkı BK. 41 vd. maddelerindeki haksız fiile ilişkin hükümlere dayanmaktadır. Bu gibi hallerde ise, BK. nun 42. maddesi hükmüne göre, mahkeme tarafından ancak gerçek zarara hükmedilebilecektir. O halde, sigortalı üçüncü şahıslara karşı ancak gerçek zararı talep ve dava edebilme hakkına sahip olduğuna göre, TTK.nun 1301/1. maddesi gereğince sigortacıya intikal eden de bu gerçek zararın giderilmesini dava edebilme hakkıdır.
Sigortalıya ödemede bulunan sigortacı, ödeme tarihinden itibaren faiz talebine de hak kazanır. Dolayısıyla, zarar sorumlusunun faiz ödeme yükümlülüğü, rücu davası bakımından olay tarihinden değil, sigorta şirketinin sigortalısına ödeme yaptığı tarihten itibaren başlar, ayrıca bir ihtara gerek yoktur. Buna göre, zarar sorumlusu, sigorta şirketine karşı gerçek zararın dışında faiz ödemekle de yükümlüdür.
Buna karşılık, zarar sorumlusunun sigortacısına karşı açılan rücu davasında faiz talebine hak kazanabilmek için, usulüne uygun şekilde ihtarname çekilmiş olması gerekir; aksi halde, zarar sorumlusunun sigortacısı, dava tarihinde temerrüde düşmüş olacağından faiz de dava tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır.
- Rücu Hakkının Geçerli Olduğu Sigorta Türleri
Halefiyet kuralı, sadece mal ve sorumluluk sigortalarında öngörülmüş olup, can sigortalarında sigortacının rücu hakkı yoktur. Can sigortaları, meblağ sigortası niteliği taşıdığından sigortacı sigortalıya uğradığı zararı değil de poliçede öngörülen belirli bir tutarı ödemektedir. Dolayısıyla, can sigortalarında, sigortalının, sigortacıdan tazminat aldıktan sonra zarar veren üçüncü kişilere de ikinci bir tazminat talep etmesi mümkündür. Gerçekten, ferdi kaza sigortasına ilişkin TTK.m.1338’de de düzenlendiği şekilde, üçüncü kişinin kusuru sonucunda meydana gelen zararlardan dolayı sigorta ettirenin sigortacıdan tazminat alması, sigortalının üçüncü kişiye başvuru hakkını sona erdirmez. Yargıtay 11.HD.nin 07.02.1980 tarih ve E.1979/5047, K.1980/545 sayılı kararında da bu husus vurgulanarak TTK.m.1301 düzenlemesinin mal sigortalarını kapsadığı ve can sigortalarına uygulanmasının mümkün olmadığı hükme bağlanmıştır.
Buna karşılık, hastalık sigortası genel şartlarının 10.maddesinde, sigortacının ödediği tazminat oranında sigortalının haklarına halef olacağı ve zarardan sorumluluğu bulunan üçüncü kişilere başvuru hakkını elde edeceği hükme bağlanmıştır. Dolayısıyla, bir can sigortası türü olduğu halde, hastalık sigortalarında sigortacının sözleşmeden doğan bir rücu hakkının mevcut olduğunu kabul etmek gerekir.
- Rücu Hakkının Kullanılabileceği Kişiler
Sigortacının rücu hakkı, kural olarak, sigorta konusu rizikoyu gerçekleştiren kişiye karşı kullanılır. Ancak, bazı hallerde, zarar verici fiili yapan kişilere karşı rücu hakkının ileri sürülmesi mümkün olmayabilir. Örneğin, zararı doğuran olay, sigortalı veya sigorta ettiren tarafından gerçekleştirilmişse, sigortacının bu kişilere karşı rücu hakkını kullanması söz konusu olamaz. Bu durumda, ancak şartları varsa (örneğin sigorta ettirenin kasdı halinde) sigorta şirketinin tazminatı ödemekten kaçınması gündeme gelir. Bunun gibi, sigorta konusu malı, sigortalının muvafakati ile kullanan kişilerin bu esnada verdikleri zararlardan dolayı da rücu hakkı kullanılamaz. Zira, bu kişiler de tıpkı sigortalı gibidir, sigorta teminatı sigortalının izin verdiği kişileri de kapsar.
Öte yandan, bazı hallerde, sigortacının rücu hakkının zarar veren kişinin (fail) yanı sıra, başka üçüncü kişilere karşı da kullanılması söz konusu olabilir. Örneğin, zarardan sorumlu olan kişi, trafik sigortasında olduğu gibi, bu sorumluluğunu bir sigorta şirketine sigorta ettirmişe veya başkasına ait araçla üçüncü bir kişiye zarar verilmesi durumunda işletenin sorumluluğu ortaya çıkmışsa (KTK.m.50) ya da BK.m.55 gereğince adam çalıştıranın sorumluluğu mevcutsa, rücu hakkının, failin yanı sıra, trafik sigortacısına, işletene ya da adam çalıştırana karşı kullanılması da mümkündür.
- Sigortalının Fiil ve İşlemlerinin Rücu Hakkına Etkisi
Sigorta şirketinin rücu hakkının doğabilmesi için, sigortalıya ödeme yapıldığı anda sigortalının zarardan sorumlu olan üçüncü kişilere karşı dava açma hakkının devam ediyor olması gerekir. Sigortalı, üçüncü kişiye dava açma hakkı bulunduğu halde, daha sonraki hal ve hareketleri ile bu hakkı ihlal edecek olursa, bu durum sigorta şirketinin rücu hakkını da etkiler. Buna göre, sigorta şirketine zararın tazmini için başvuran sigortalı, bu arada zarar veren üçüncü kişiyi ibra edecek olursa sigorta şirketine herhangi bir dava hakkı intikal etmeyecektir. Bu durumda, sigorta şirketinin tazminat ödediği sigortalıya rücu hakkı var mıdır?
Konuya ilişkin TTK.m.1301/II hükmü şu şekildedir: “Sigorta ettiren kimse, 1. fıkra gereğince sigortacıya intikal eden haklarını ihlal edecek bir hal ve harekette bulunursa sigortacıya karşı mesul olur”. Kanaatimizce, TTK.m.1301/II hükmünü değerlendirirken iki hususu birbirinden ayırmak gerekir. Sigortalı, sigortacıya intikal edecek olan hakkı, henüz bu intikal gerçekleşmeden, yani tazminatın ödenmesinden önce ihlal eder ve sigorta ettirenin zarardan sorumlu olan kişilere rücu davası açmasına engel olacak olursa sigortacının yapabileceği bir şey yoktur. Örneğin, zarar veren kişi ile sigortalının anlaşması ve sigortalı tarafından karşı tarafa ibraname verilmesi halinde, sigorta şirketi, sigortalıya ödediği tazminatı zarar veren kişiden bu kişi kusurlu olsa bile talep edemez. Çünkü, sigorta şirketi tarafından tazminat ödenene kadar, zarar verene başvuru hakkı, sigortalıya ait bir hak olup, sigortalı bu hak üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulunabilir. Ancak, sigorta sözleşmesiyle sigortalı açısından, sigortacının zarar sorumlularına rücu hakkını engelleyecek davranışlardan kaçınılmasını öngören bir yükümlülük de kabul edilebilir. Taraflar arasında bu tür bir anlaşma olduğu halde, sigorta ettirenin aksine davranışlarda bulunması sözleşmeye aykırı davranış niteliği taşır ve bu kişi BK.m.96 vd. hükümleri çerçevesinde sigorta şirketine tazminat ödemek zorunda kalır. Buna karşılık, sözleşmede hüküm bulunmadığı takdirde, zarar vereni ibra eden sigortalıya karşı sigortacının tazminat talebinde bulunması mümkün değildir. Zira, TTK.m.1301/II’nin ifadesi dikkate alındığında, halefiyetin gerçekleştiği andan önceki hal ve hareketlerden dolayı sorumluluğun doğacağını kabul etmek gerekir. Deniz sigortalarında ise, TTK.m.1361/III düzenlemesiyle, sigortalının tazminat ödenmesinden önceki davranışlarından dolayı da sigortacıya karşı sorumlu olacağı kabul edilmiştir.
Sigortalının tazminatın ödenmesinden sonra yapacağı fiil ve işlemlerle sigortacının halefiyetini engellemesi durumunda ise, ödeme anından itibaren dava hakkı sigorta şirketine intikal edeceğinden sigortalının bu hak üzerinde tasarruf yetkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle, tazminatı aldıktan sonra sigortalının, zarar veren üçüncü kişiyi ibra işlemi geçersiz olup, hiçbir hukuki sonuç doğurmaz. Sigortacı, tazminatı ödemekle sigortalının haklarını devralmış olur, bu andan itibaren bu hak üzerinde tasarruf yetkisi sadece sigorta şirketine aittir, sigortalı tarafından yapılan ibra işlemi sigortacının zarar verene başvuru hakkını ortadan kaldırmaz.
Bu noktada, sigortalıya durumu bilmeksizin iyiniyetle ödemede bulunan zarar verenin de korunması gerekir. BK.m.165’e göre, alacağın temlikinden habersiz olarak önceki alacaklıya iyiniyetle ödemede bulunan borçlu sorumluluktan kurtulur. Bu hükmün, sigorta ilişkisinde de geçerli sayılması ve sigorta ilişkisinin varlığından habersiz olarak sigortalıya verdiği zararı karşılayan kişinin iyiniyetle yaptığı bu ödemenin geçerli sayılması mümkündür. Bu durumda, sigortacının rücu hakkının ihlali nedeniyle sigortalıya başvurarak uğradığı zararın tazminini istemesi gerekir (TTK.m.1301/II). Bu çözüm şekli, mal sigortalarında geçerli olan zenginleşme yasağına da uygun düşmekte ve sigortalının bir yandan sigorta şirketinden tazminat alırken, diğer yandan zarar veren kişiden zararını karşılamak suretiyle sebepsiz zenginleşme sağlaması da engellenmiş olmaktadır. Yargıtay 11.HD. 11.05.2000 tarih ve E.2000/2980 K.2000/4071 sayılı kararında da, “sigortalı, 28.11.1997 tarihinde davacı şirketin kasko sigorta tazminatını aldıktan sonra davalıyı ibra etmiş olup, artık dava tarihi itibarıyla davacı sigortacının ödemeye dayanarak dava açma hakkı bulunmamaktadır. Ödediği miktarı, TTK’nun 1301/2.maddesi uyarınca rücu hakkını ihlal eden sigortalısından, açacağı bir dava ile talep etmesi mümkündür” hükmüyle, sigorta tazminatını aldıktan sonra zarar vereni ibra eden sigortalının sigorta şirketine karşı sorumlu olacağı kabul edilmiş bulunmaktadır. Ancak, bu durumda, sigortalıya ödemede bulunan zarar sorumlusunun iyiniyetli olup olmadığına bakmak ve buna göre sigorta şirketinin rücu hakkının sona erip ermediği hususunda bir karar vermek gerekir. Sigortacının rücu hakkının bulunduğunu bildiği veya bilmesi gerektiği halde, sigortalıya ödemede bulunan kişi iyiniyetli sayılamayacağından, sigorta şirketinin bu kişiye karşı dava açma hakkının mevcut olduğunun kabulü gerekir. Buna karşılık, durumdan habersiz olarak iyiniyetle ödemede bulunan üçüncü kişinin bu iyiniyetinin korunması ve sigortacının bu kişiye karşı dava açma hakkının sona erdiğini kabul ederek, sigorta şirketinin ancak sebepsiz zenginleşen sigortalısından TTK.m.1301/II’ye dayalı olarak tazminat isteyebileceği sonucuna varılmalıdır.
- TÜRK TİCARET KANUNU TASARISINDA RÜCU HAKKI
Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nda kara sigortaları-deniz sigortaları ayrımı kaldırılmıştır. Sigorta türleri, zarar sigortaları, sorumluluk sigortaları ve can sigortaları şeklinde üçlü bir tasnife tabi tutulmuştur. Bu kapsamda, rücu hakkı, zarar sigortalarına ilişkin 1450.madde ile sorumluluk sigortalarına ilişkin m.1459’da hükme bağlanmıştır.
Tasarının 1450.maddesine göre;
“(1) Sigortacı, sigorta tazminatını ödedikten sonra hukuken sigortalı yerine geçer. Sigortalının gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı var ise bu hak, tazmin ettiği bedel kadar sigortacıya intikal eder. Sorumlulara karşı bir dava veya takip başlatılmışsa, sigortacı, mahkemenin veya diğer tarafın onayı gerekmeksizin, halefiyet kuralı gereğince, sigortalısına yaptığı ödemeyi ispat ederek, dava veya takibi kaldığı yerden devam ettirebilir.
(2) Sigortalı, birinci fıkra gereğince sigortacıya intikal eden haklarını ihlâl edici şekilde davranırsa, sigortacıya karşı sorumlu olur. Sigortacı zararı kısmen tazmin etmişse, sigortalı kalan kısımdan dolayı sorumlulara karşı haiz olduğu müracaat hakkını muhafaza eder.”
Tasarı hükmü dikkate alındığında rücu hakkına ilişkin olarak mevcut TTK.m.1301’de eleştiri konusu olan “sigorta ettiren” ifadesi yerine “sigortalı” terimine yer verildiği görülmektedir. Ayrıca, uygulamada, rücu hakkının kullanılmasında zamanaşımı süresinin dolması sorunuyla karşılaşıldığından, sigortacıya daha önceden sorumlulara karşı açılan dava veya takibi devam ettirme yetkisi de tanınmaktadır.
Tasarının sorumluluk sigortalarını düzenleyen 1459.maddesinde de sigortacının rücu hakkına yer verilmiştir. Buna göre;
“(1) Sigortacı, sigorta tazminatını ödedikten sonra hukuken sigortalı veya zarar gören yerine geçer. Sigortalının veya zarar görenin gerçekleşen zarardan dolayı sorumlulara karşı dava hakkı var ise bu hak, tazmin ettiği bedel kadar sigortacıya ait olur.
(2) Sorumlulara karşı bir dava veya takip başlatılmışsa, sigortacı mahkemenin veya diğer tarafın onayı gerekmeksizin, halefiyet kuralı gereğince, sigortalısına yaptığı ödemeyi ispat ederek, dava veya takibi kaldığı yerden devam ettirebilir.
(3) Sigortalı veya zarar gören birinci fıkra gereğince sigortacıya geçen haklarını ihlâl edici şekilde davranırsa, sigortacıya karşı sorumlu olur.”
Bu madde ile sorumluluk sigortalarındaki rücu hakkı özel bir düzenlemeye tabi tutulmuştur. Bu konu doktrinde çok fazla tartışmaya neden olmuş ve bu tür sigortalarda sigortalı ile zarardan sorumlu olan aynı kişi olduğundan sigortacının zararın failine (borçluya) başvurması nedeni ile halefiyetinden bahsedilemeyeceği, aksi taktirde sigortacının sigortalısı için ödediği tazminatı geri sigortalısına rücu edeceği şeklinde bir sonuca varılacağı ve bu durumda da sigortalı için prim ödenmesinin bir anlamı olmadığı ileri sürülmüştür. Bu görüşte haklılık payı olmakla birlikte, sorumluluk sigortalarında hiç bir şekilde halefiyetin olamayacağını söylemek de doğru değildir. Şöyle ki, özellikle müteselsil sorumluluk halinde, zarar görenin müteselsil sorumlulardan birinden veya bunun sigortacısından zararının tamamını alması halinde sigortacı sigortalısına halef olarak fazla ödediği miktar için diğer sorumlulara rücu edebilir. Sorumluluk sigortalarındaki halefiyette diğer zarar sigortalarındaki halefiyetten farklı olarak sigortalı yerine zarar gören üçüncü kişiye de halef olunabilir. Zira, üçüncü kişiye halef olunarak diğer sorumlulara karşı rücu yapılabilir. Bu nedenle maddede halefiyetin sigortalı veya zarar gören üçüncü kişi yerine olacağı ifade edilmiştir.
Howdy! Do you know if they make any plugins to help with Search
Engine Optimization? I’m trying to get my website to rank for some
targeted keywords but I’m not seeing very good success. If you know of any
please share. Many thanks! You can read similar blog here:
Warm blankets
sugar defender official website Including Sugar Protector
into my daily regimen overall wellness. As somebody that focuses on healthy and balanced eating, I appreciate the extra
defense this supplement supplies. Considering that beginning to take it, I’ve seen a marked enhancement in my energy levels and
a substantial reduction in my need for undesirable
snacks such a such an extensive impact on my daily life.
sugar defender official website
Incorporating Sugar Defender right into my everyday program overall health.
As somebody that focuses on healthy eating, I value the
additional security this supplement gives. Because starting to take it, I’ve discovered
a significant improvement in my power degrees and a considerable reduction in my need
for unhealthy treats such a such a profound effect on my
daily life.
bookmarked!!, I like your site!
https://tiffanyandcojewelry.me.uk
Having read this I believed it was rather informative. I appreciate you spending some time and effort to put this information together. I once again find myself personally spending way too much time both reading and leaving comments. But so what, it was still worthwhile.
https://www.pharazones.com/
Aw, this was an extremely nice post. Taking the time and actual effort to generate a top notch article… but what can I say… I put things off a whole lot and never manage to get anything done.
https://www.raca365.com/
Find all that is about News that you didn’t know.
https://www.webwiki.ch/belgraviascaffolding.co.uk
This site was… how do I say it? Relevant!! Finally I have found something that helped me. Cheers!
https://www.hypercomments.com/api/go?url=http://snaptik.icu/
You can definitely see your skills in the paintings you write. The arena hopes for even more passionate writers like you who aren’t afraid to say how they believe. Always go after your heart.
https://www.webwiki.ch/bethnalgreenscaffolding.co.uk
I discovered your blog site website on the internet and appearance a few of your early posts. Always maintain the really good operate. I just now extra increase RSS feed to my MSN News Reader. Seeking forward to reading far more by you at a later time!…
https://posteezy.com/scaffolding-all-over-world-one-kind-usages-and-structures
Really very good information web page. I have to admit that we’re definitely warm the idea
https://www.webwiki.ch/clerkenwellscaffolding.co.uk
After looking over a number of the blog posts on your site, I really appreciate your technique of blogging. I bookmarked it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Take a look at my website as well and tell me what you think.
https://hafez-li.ir/website/open_url.php?i=22&link=https://www.usetechtips.com/
when it comes to free email, i found gmail to be the best and yahoo the worst~
https://www.webwiki.at/elthamscaffolding.co.uk
I’m impressed, I have to admit. Actually rarely must i encounter a blog that’s both educative and entertaining, and without a doubt, you’ve got hit the nail to the head. Your notion is outstanding; the issue is something which there are not enough individuals are speaking intelligently about. We are very happy that I came across this in my search for some thing regarding this.
https://diigo.com/0vuhs0
it is always a good idea to get event planners when you want a good outcome for your planned event“
https://www.metooo.es/u/660cd2a70c22f011b86a5099
I went over this web site and I believe you have a lot of fantastic info , saved to bookmarks (:.
https://qooh.me/writerbelief0
good read,found more information available HERE for anyone who is interested it really helped more a more in depth look, good site btw
https://www.longisland.com/profile/lowdriver8
I am often to blogging we actually appreciate your posts. The content has truly peaks my interest. I am going to bookmark your web site and maintain checking achievable data.
https://www.metooo.it/u/660e597f0c22f011b86bec1f
I really like what you have acquired here, certainly like what you are stating and the way in which you say it.
https://www.dermandar.com/user/cherrywoolen4/
Discount Gucci Shoes Saved! Found your self on google and i’m glad Used to. Great site you ought to get a lot of traffic this i choose to own a blog such as this.
https://wikimapia.org/external_link?url=https://edgwarescaffolding.co.uk
Pretty! This has been an incredibly wonderful post. Thank you for providing these details.
https://www.pet-fufu.com/cgi-bin/pet/rank.cgi?mode=link&id=6054&url=https://snapinsta.ltd/
I am happy that I detected this blog , precisely the right information that I was looking for! .
https://case.edu/cgi-bin/newsline.pl?URL=https://hamptonwickscaffolding.co.uk
After study a handful of the blog posts in your site now, we truly appreciate your method of blogging. I bookmarked it to my bookmark website list and will also be checking back soon. Pls take a look at my site also and tell me how you feel.
https://www.webwiki.nl/greenwichscaffolding.co.uk
Appreciably, this amazing blog is usually the nicest using this visible question. Naturally i harmonise with all your a conclusion but will thirstily wait for your entire one way up-dates. Stating thanks much will not only possibly be necessary, for ones dramatic quality with your coming up with. I could easily pick up your main rss to stay in advised from a improvements. Excellent hard work and far accomplishment of your home business deals! Please justify my personal substandard British free of cost . absolutely not items to start with language.
http://www.taksim.in/index.php/user/condorfang2
I am not certain if I agree with all of this. That being said, your blog is very informative, and many people will walk away from this post feeling more educated than when they arrived. Overall, you have done a superb job.
https://www.diggerslist.com/66109baf14bb5/about
It’s in point of fact a nice and helpful piece of information. I’m glad that you shared this helpful info with us. Please stay us informed like this. Thanks for sharing.
https://www.metooo.it/u/67456e0caa3d8a115a692453
wonderful post, very informative. I wonder why the other specialists of this sector don’t notice this. You should continue your writing. I am confident, you’ve a huge readers’ base already!
https://www.demilked.com/author/clausquail3/
Your style is very unique in comparison to other folks I’ve read stuff from. Thank you for posting when you have the opportunity, Guess I will just bookmark this blog.
http://ww.ypassociation.org/Click.aspx?url=https://youtubetomp3.vip
This is really interesting, I’ll check out your other posts!
https://list.ly/kiliclyon390
I genuinely enjoyed this post. We (as a community), appreciate it. I have a related blog on this topic. Do you mind if I link to this post on my site?
https://vuf.minagricultura.gov.co/Lists/Informacin20Servicios20Web/DispForm.aspx?ID=8063773
Fantastic blog, Simply wanted in order to remark will not necessarily hook up to the actual really simply syndication supply, you might want set up the best wordpress plugin for that in order to workthat.
https://qooh.me/wilcoxmaxwell4
You made some decent points there. I looked on the internet for the issue and located most people will associate with together with your website.
https://gaiaathome.eu/gaiaathome/show_user.php?userid=215179
Regards for all your efforts that you have put in this. Very interesting info.
https://diigo.com/0vw1bk
I enjoy the comments on this web site, it really gives it that community experience!
https://www.webwiki.nl/lewishamscaffolding.co.uk/index.html
Fantastic, are you looking for real estate in Winter Springs, FL? Learn where the deals are, getbank owned property lists and find condos for sale in Sanford.
https://list.ly/hickmanbarnes000
Making sure you know all about African Mangoo reviews every time.
https://diigo.com/0y4ptw
Useful info. Fortunate me I discovered your site unintentionally, and I’m shocked why this coincidence did not happened in advance! I bookmarked it.
https://www.longisland.com/profile/liquidlinda0
I am happy that I noticed this web blog, just the right information that I was looking for!
https://tinyurl.com/5nzrsf6x
there are tanning lotions which are very hard on the skin, i always use organic tanning lotions-
https://case.edu/cgi-bin/newsline.pl?URL=https://mertonscaffold.co.uk
I bet you slice it into the woods. A hundred bucks!
https://tinyurl.com/ycyym5ej
Hello, my group is just establishing our first website, searching and working out what is needed. This blog stuck out right away. I’m fired up about this, and adore the design of your site. Are you able to let me know what “theme” it is?
https://qooh.me/orangechina3
Great post, I conceive blog owners should acquire a lot from this web blog its real user pleasant.
https://fewpal.com/post/1026696_https-paddingtonscaffolding-co-uk-the-pros-and-cons-of-renting-out-vs-acquiring.html
After study some of the blog posts in your internet site now, i genuinely appreciate your means of blogging. I bookmarked it to my bookmark site list and you will be checking back soon. Pls have a look at my web page at the same time and inform me what you consider.
https://www.webwiki.co.uk/walthamstowscaffolding.co.uk
Oh my goodness! an incredible article dude. Thank you However I am experiencing situation with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting an identical rss problem? Anyone who knows kindly respond. Thnkx
https://kiilerich-byers.technetbloggers.de/scaffolding-on-historical-structures-obstacles-and-solutions-1732840728
Youre so cool! I dont suppose Ive learn something like this before. So good to find any individual with some authentic ideas on this subject. realy thanks for beginning this up. this website is something that’s wanted on the internet, someone with a little originality. helpful job for bringing one thing new to the web!
https://www.multichain.com/qa/index.php?qa=user&qa_1=liquidwoolen0
You really make it seem so easy together with your presentation but I in finding this topic to be actually something that I think I would by no means understand. It seems too complex and extremely extensive for me. I’m looking ahead on your next publish, I will attempt to get the dangle of it!
https://saunders-meincke-2.blogbright.net/making-the-most-of-efficiency-with-effective-scaffolding-styles
Howdy! This blog post could not be written much better! Looking through this article reminds me of my previous roommate! He continually kept talking about this. I am going to forward this information to him. Pretty sure he’ll have a good read. I appreciate you for sharing!
https://dallasxskdt.blogsmine.com/32322654/ytmp3-review
Hey! This is kind of off topic but I need some advice from an established blog. Is it difficult to set up your own blog? I’m not very techincal but I can figure things out pretty quick. I’m thinking about creating my own but I’m not sure where to start. Do you have any ideas or suggestions? Cheers
https://www.youtube.com/redirect?q=https://regentsparkscaffolding.co.uk
Sweet blog! I found it while browsing on Yahoo News. Do you have any suggestions on how to get listed in Yahoo News? I’ve been trying for a while but I never seem to get there! Thank you
https://itkvariat.com/user/liquidclave0/
This is amazing…Actually I can’t consider attractive ladies jogging with regard to us president is that this awesome. I mean actually, We awaken for this and yes it is better than the particular best parts within information!
http://ezproxy.cityu.edu.hk/login?url=https://stratfordscaffold.co.uk
i operate a small computer shop at home and most customers enjoy playing online games;;
https://posteezy.com/gain-access-systems-boosting-efficiency-building-sites
Hiya, I simply hopped over in your site by means of StumbleUpon. No longer one thing I’d normally learn, but I preferred your thoughts none the less. Thank you for making something value reading.
https://mullen-crowell-6.blogbright.net/scaffolding-hoists-lifting-your-task-to-new-levels
right now, i am using LED desk lamps because they do not heat as much as incandescent desk lamps~
https://www.webwiki.at/woolichscaffolding.co.uk
Excellent goods from you, man. I have understand your stuff previous to and you are just too excellent. I really like what you have acquired here, certainly like what you are stating and the way in which you say it. You make it entertaining and you still care for to keep it sensible. I can not wait to read much more from you. This is really a terrific site.
https://twitter.com/hornseygas
You, my pal, ROCK! I found exactly the information I already searched everywhere and simply could not find it. What an ideal web site.
https://disqus.com/by/eastfinchleygasengineers/
Glorious weblog! I actually love how it’s simple on my eyes in addition to the details are properly written. I am wondering how I may be notified every time a brand new post has been made. I have subscribed to your rss feed which must do the trick! Have a nice day! ????
https://www.yelp.co.uk/user_details?userid=8l-wY245O_wx70AoKejcpA
This article weighs in as a heavy weight hitter in my opinion. The content is informative, but it’s also clear. This is right on point as far as I’m concerned.
https://www.deviantart.com/poplargaseng
Oh my goodness! an incredible article dude. Thanks Nonetheless I am experiencing concern with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anybody getting equivalent rss drawback? Anyone who knows kindly respond. Thnkx
https://beacons.ai/kensingtongas
Some really nice and utilitarian information on this web site , also I believe the style and design holds good features.
https://anotepad.com/notes/jrdpsgd5
Pretty! This was a really wonderful post. Thank you for providing this information.
https://www.lesnapoleons.com/
The next time I read a blog, I hope that it won’t disappoint me just as much as this one. After all, Yes, it was my choice to read, however I actually thought you’d have something interesting to say. All I hear is a bunch of moaning about something you could fix if you weren’t too busy seeking attention.
https://childcentre.info/
When I initially left a comment I appear to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on each time a comment is added I recieve four emails with the exact same comment. Is there an easy method you can remove me from that service? Thanks a lot.
https://nolose.org/
Howdy! I just would like to offer you a huge thumbs up for the excellent information you have right here on this post. I’ll be returning to your website for more soon.
https://mhpa.ge/
You have made some really good points there. I looked on the web for additional information about the issue and found most individuals will go along with your views on this web site.
https://gonm.biz/
bookmarked!!, I love your web site.
https://childcentre.info/
This page truly has all of the info I wanted about this subject and didn’t know who to ask.
https://childcentre.info/
I blog often and I truly thank you for your content. Your article has truly peaked my interest. I will book mark your website and keep checking for new details about once per week. I opted in for your Feed as well.
https://www.odettesprimrosehill.com/
Oh my goodness! Impressive article dude! Thanks, However I am having troubles with your RSS. I don’t know why I am unable to join it. Is there anybody else getting similar RSS issues? Anyone that knows the solution can you kindly respond? Thanks!!
https://www.odettesprimrosehill.com/
bookmarked!!, I like your website.
https://www.odettesprimrosehill.com/
Having read this I thought it was very informative. I appreciate you spending some time and effort to put this content together. I once again find myself personally spending way too much time both reading and commenting. But so what, it was still worthwhile!
https://hashoembroidery.com/
I want to to thank you for this great read!! I definitely enjoyed every little bit of it. I have you book-marked to check out new stuff you post…
http://www.lesnapoleons.com/
Howdy! This blog post could not be written much better! Reading through this post reminds me of my previous roommate! He continually kept preaching about this. I most certainly will send this information to him. Fairly certain he will have a good read. Thanks for sharing!
https://consolidator.tech4vision.io
You’re so awesome! I don’t think I’ve read something like this before. So good to discover another person with some original thoughts on this topic. Seriously.. many thanks for starting this up. This web site is something that is required on the web, someone with a bit of originality.
https://www.dmvshoes.com/newbalancesneakersinwashingtondc.html#/
Excellent web site you have got here.. It’s difficult to find good quality writing like yours nowadays. I truly appreciate individuals like you! Take care!!
https://mitolyn.supplementfind.com/
The very next time I read a blog, Hopefully it doesn’t fail me just as much as this particular one. I mean, Yes, it was my choice to read through, nonetheless I genuinely thought you would probably have something helpful to talk about. All I hear is a bunch of moaning about something you could fix if you weren’t too busy looking for attention.
http://www.noobaa.com/
Very good article. I absolutely appreciate this website. Keep it up!
https://www.noobaa.com/
Image ads are usually only for Adsense regarding Articles internet pages without designed for Adsense intended for Serp’s internet pages.
https://www.pdc.edu/?URL=https://andypaintingservice.co.uk/service-areas/
This blog was… how do you say it? Relevant!! Finally I have found something that helped me. Thank you.
https://accountlearning.com/
I blog frequently and I truly appreciate your content. This great article has truly peaked my interest. I will take a note of your site and keep checking for new details about once per week. I opted in for your RSS feed as well.
http://accountlearning.com/
I’m amazed, I have to admit. Rarely do I come across a blog that’s equally educative and engaging, and without a doubt, you’ve hit the nail on the head. The problem is something too few people are speaking intelligently about. I am very happy I came across this during my hunt for something concerning this.
https://childcentre.info/
i believe,When misery restorative healing, some sort of unhappy restful sample, but even check out the trip if noticeable consumed. Good care of the night time, insert your name installing while in the eyeport, glazing is a love, Wanted Recollection is sweet.
https://ucgp.jujuy.edu.ar/profile/actyoke8/
Pretty! This was a really wonderful post. Many thanks for supplying these details.
http://childcentre.info/
Fantastic goods from you, man. I’ve understand your stuff previous to and you are just extremely wonderful. I actually like what you have acquired here, really like what you’re saying and the way in which you say it. You make it enjoyable and you still care for to keep it sensible. I can not wait to read far more from you. This is really a terrific web site.
http://dtpwiki.jp/index.php?kennedywinther922260
I used to be able to find good info from your blog posts.
https://gonm.biz/
Good day”your writing style is great and i love it.
https://www.tumblr.com/philipsencorcoran38147/771820160629751808/h1-the-most-common-questions-concerning-wallpaper
Some truly nice and utilitarian information on this web site , likewise I think the design and style holds fantastic features.
https://hub.docker.com/u/lathenorth7/
Nice post. I learn something new and challenging on blogs I stumbleupon every day. It’s always interesting to read through articles from other authors and use a little something from other websites.
https://www.qmeg.com/excavator-mulchers/
Hey there! I just wish to give you a huge thumbs up for your excellent info you have got right here on this post. I will be coming back to your site for more soon.
http://petheven.com/
I needed to thank you for this fantastic read!! I definitely loved every little bit of it. I have you book marked to check out new stuff you post…
https://www.noobaa.com/
It truly is how you can tell if a is operating or otherwise.
https://htcclub.pl/member.php/620150-gasengineers516
Greetings! Very helpful advice in this particular post! It’s the little changes that make the most significant changes. Thanks a lot for sharing!
https://childcentre.info/
similar eagerness much like my personal own to see good deal more when considering this problem. I’m sure there are many more pleasant sessions ahead for
http://doodleordie.com/profile/gasengineers334
I couldn’t refrain from commenting. Exceptionally well written.
https://childcentre.info/
I truly love your site.. Excellent colors & theme. Did you develop this website yourself? Please reply back as I’m planning to create my own personal site and would love to learn where you got this from or what the theme is named. Many thanks.
https://blog.trodomains.co.uk/
Hey all, I had been just checkin out this site and that i really admire the inspiration want to know ,!
http://doodleordie.com/profile/gasengineers573
After checking out a few of the articles on your web site, I truly appreciate your technique of writing a blog. I bookmarked it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Please visit my website too and tell me how you feel.
https://prostavivereview.com/video-content/natural-prostate-remedies
hello!,I like your writing so much! share we communicate more about your post on AOL? I require an expert on this area to solve my problem. Maybe that’s you! Looking forward to see you.
https://htcclub.pl/member.php/619125-gasengineers008
Perfect work you have done, this website is really cool with superb info .
http://bowling.info.pl/member.php?action=profile&uid=149720
Having read this I believed it was extremely enlightening. I appreciate you taking the time and energy to put this content together. I once again find myself spending way too much time both reading and posting comments. But so what, it was still worthwhile.
https://www.hexenmod.com/
I enjoy reading through a post that will make men and women think. Also, thanks for permitting me to comment.
http://mhpa.ge/
Right here is the perfect webpage for anybody who really wants to understand this topic. You understand a whole lot its almost tough to argue with you (not that I really will need to…HaHa). You definitely put a new spin on a subject that’s been discussed for decades. Great stuff, just wonderful.
https://www.dmvshoes.com/shopvejasneakersinwashingtondc.html#/
An impressive share! I’ve just forwarded this onto a co-worker who was doing a little homework on this. And he actually ordered me breakfast simply because I stumbled upon it for him… lol. So allow me to reword this…. Thank YOU for the meal!! But yeah, thanks for spending some time to talk about this matter here on your web page.
https://dalebeckman.com/
You should take part in a contest for one of the best sites on the web. I’m going to recommend this website!
http://mhpa.ge/
Excellent article! We will be linking to this particularly great post on our website. Keep up the good writing.
https://izonemedia360.com
You made some really good points there. I looked on the internet for more information about the issue and found most individuals will go along with your views on this web site.
https://www.dcsaasports.org/
Oh my goodness! Awesome article dude! Thank you so much, However I am going through difficulties with your RSS. I don’t understand the reason why I cannot subscribe to it. Is there anybody getting similar RSS problems? Anybody who knows the answer can you kindly respond? Thanx.
https://www.cnskid.com/Attachments/forestry-mulcher.html
Greetings! Very helpful advice in this particular post! It is the little changes that will make the most significant changes. Thanks a lot for sharing!
https://myeasypromotion.com/
I was able to find good information from your articles.
http://emojicheap.com/
Very good post. I will be experiencing many of these issues as well..
http://www.dcsaasports.org/
A motivating discussion is worth comment. I do think that you ought to publish more on this subject matter, it might not be a taboo subject but usually people don’t talk about such issues. To the next! Best wishes.
https://www.hexenmod.com/
Your style is unique compared to other people I’ve read stuff from. I appreciate you for posting when you have the opportunity, Guess I’ll just bookmark this web site.
https://gonm.biz/
Right here is the right web site for anybody who would like to find out about this topic. You understand so much its almost hard to argue with you (not that I personally will need to…HaHa). You certainly put a new spin on a subject which has been written about for a long time. Excellent stuff, just wonderful.
https://social-rise.com/blog/how-to-schedule-a-reddit-post
I could not refrain from commenting. Well written!
https://mumbaiescortss.net
I couldn’t resist commenting. Very well written!
https://www.mot-centre.com/
Howdy, I believe your blog could possibly be having browser compatibility problems. Whenever I look at your web site in Safari, it looks fine however when opening in IE, it’s got some overlapping issues. I simply wanted to provide you with a quick heads up! Besides that, fantastic blog!
https://ecrypto1.com/
This page definitely has all of the info I needed concerning this subject and didn’t know who to ask.
https://gettogether.community/profile/140825/
Good post. I learn something new and challenging on blogs I stumbleupon every day. It will always be interesting to read articles from other authors and practice a little something from other websites.
https://mitollynn.com/
I seriously love your site.. Pleasant colors & theme. Did you make this website yourself? Please reply back as I’m hoping to create my very own site and want to learn where you got this from or exactly what the theme is named. Many thanks.
https://www.hexenmod.com/
I blog often and I truly thank you for your content. Your article has really peaked my interest. I’m going to book mark your blog and keep checking for new details about once a week. I subscribed to your Feed as well.
https://jasabacklinkpbn.org/
Hi, I do think this is a great web site. I stumbledupon it 😉 I will revisit yet again since i have book-marked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to guide other people.
http://nitricboostreview.com/
Hi, I do believe this is an excellent blog. I stumbledupon it 😉 I may return yet again since i have bookmarked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to help others.
https://supplementfind.com/
I used to be able to find good info from your content.
https://sites.google.com/view/chuyenpdfsangword/home
This blog was… how do you say it? Relevant!! Finally I’ve found something that helped me. Kudos!
https://www.nintendo-master.com/profil/wi88la1
Hi, I do think this is an excellent site. I stumbledupon it 😉 I’m going to return yet again since I saved as a favorite it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to help other people.
https://www.comcavi.it/forums/users/vb88vncom/
Howdy, There’s no doubt that your site could possibly be having browser compatibility issues. Whenever I take a look at your web site in Safari, it looks fine however when opening in Internet Explorer, it’s got some overlapping issues. I merely wanted to give you a quick heads up! Other than that, excellent site!
http://images.google.com.do/url?q=https://gemwinaz.weebly.com/
This site was… how do you say it? Relevant!! Finally I have found something that helped me. Thank you!
https://developers.maxon.net/forum/user/sp8funhttps://gemwinaz.weebly.com/
Oh my goodness! Awesome article dude! Thanks, However I am having issues with your RSS. I don’t know why I cannot subscribe to it. Is there anybody else getting identical RSS problems? Anyone that knows the solution will you kindly respond? Thanks!!
https://ranktracker15814.blogdanica.com/31994166/not-known-factual-statements-about-proxy
I used to be able to find good info from your blog posts.
https://www.series-hot.net/
The next time I read a blog, I hope that it doesn’t fail me as much as this one. I mean, I know it was my choice to read, but I genuinely believed you’d have something helpful to talk about. All I hear is a bunch of whining about something you could possibly fix if you weren’t too busy seeking attention.
https://dynamic-reptile.com/product-category/lizards-for-sale/chameleon-for-sale/
May I just say what a relief to discover someone that truly understands what they’re discussing on the web. You certainly realize how to bring a problem to light and make it important. A lot more people should read this and understand this side of the story. I can’t believe you are not more popular given that you definitely have the gift.
https://mzplayclub.net
Excellent article. I absolutely love this site. Keep writing!
https://www.youtube.com/@vtk88com
Great article. I will be going through some of these issues as well..
https://www.metal-archives.com/users/gi8vnd
I’m amazed, I have to admit. Rarely do I come across a blog that’s equally educative and engaging, and without a doubt, you’ve hit the nail on the head. The issue is something too few men and women are speaking intelligently about. I am very happy that I came across this in my search for something relating to this.
https://semaine-industrie.fr/coupe-de-cle-de-voiture-guide-complet-pour-les-conducteurs/
I truly love your blog.. Great colors & theme. Did you make this website yourself? Please reply back as I’m trying to create my own website and want to find out where you got this from or exactly what the theme is named. Appreciate it.
https://hudsonltd.com/?URL=https://gi8vnd.com/
Greetings! Very useful advice in this particular post! It is the little changes which will make the largest changes. Thanks for sharing!
https://bdsmlinks.net
Spot on with this write-up, I actually feel this website needs much more attention. I’ll probably be back again to see more, thanks for the advice!
https://www.series-hot.net/
This website was… how do you say it? Relevant!! Finally I’ve found something that helped me. Thanks!
https://kiryatech.com/services/facebook-marketing/
Wonderful post! We are linking to this great content on our website. Keep up the great writing.
https://garsoaparaturosnuoma.com/garso-koloneliu-komplektu-nuoma/
You should take part in a contest for one of the finest websites on the internet. I most certainly will recommend this blog!
https://nextvseriescolombia.com
Oh my goodness! Amazing article dude! Thank you, However I am experiencing troubles with your RSS. I don’t understand why I am unable to subscribe to it. Is there anybody getting identical RSS problems? Anyone who knows the answer will you kindly respond? Thanks.
http://www.benjamincook.net
You ought to be a part of a contest for one of the best websites on the web. I’m going to recommend this web site!
http://www.andropampanga.com
Good article! We will be linking to this great article on our site. Keep up the great writing.
https://reallostfarmedibles.shop/
You’re so interesting! I don’t suppose I’ve read something like that before. So wonderful to discover someone with a few unique thoughts on this issue. Seriously.. many thanks for starting this up. This website is one thing that is required on the internet, someone with a bit of originality.
https://camshuffle.online/camsoda-alternative/
I enjoy reading an article that can make people think. Also, thanks for permitting me to comment.
https://drivvutaxi.co.uk/destination/airport-taxi-transfer-service-in-uttoxeter/
Aw, this was a very good post. Taking a few minutes and actual effort to generate a superb article… but what can I say… I put things off a whole lot and never seem to get nearly anything done.
https://www.oludeniztransfers.co.uk/
Way cool! Some extremely valid points! I appreciate you writing this post and the rest of the site is extremely good.
http://cctvinstallationsdubai.com/